Şifa Hastanesi doktorlarından Op. Dr. Özden Avcı Hürriyet Gazetesinde yer alan ve hasta kaybıyla sonuçlanan mide ameliyatlarıyla ilgili yerel basın mensuplarına önemli açıklamalarda bulundu.

Avcı; obezitenin tanımlanmasında kitle indeksinin önemli bir yer tuttuğunu,her ameliyatın ölüm riski taşıdığını ancak, basına yansıyan ölüm vakalarının yanlış bilgilendirmeden kaynaklı olduğunu  ifade etti.

Obezite Nedir Nasıl Tanımlanır?

Op. Dr. Özden Avcı;Obeziteyi kısaca vücutta  sağlığı bozacak oranda yağlanma birikimi olarak tanımlayabiliriz. Tanımlama kriterimiz ise Vücüt Kitle İndeksi (VKİ) denilen bir hesaplama ile yapılabilmektedir, VKİ=vücut ağırlığı(kg)/boy uzunluğunun karesi(m2) olarak oldukça kolay bir şeklide hesaplanabilir. Örneğin 120 kg ağrılığında ve 1,70 m uzunluğunda olan bir kişi için VKİ=120/1,7×17=41,5

VKİ; 18-25 arası normal

25-30 arası kilolu

30-35 arası 1.derece obez

35-40 arası 2.derece obez

40-50 arası morbid obez

50 üzeri ise süper morbid obez diyebiliriz

Obezite Niye Bu Denli Popüler Oldu?Sebepleri Nelerdir?

Op. Dr. Özden Avcı;Günümüzün ve önümüzdeki 20-30 yılın en önemli sağlık sorunu olduğunu-olacağını söyleyebiliriz.Boston üniversitesinde  225 000 kişi üzerine yapılan geniş bir çalışmaya göre VKİ değeri  25-30 arsı kişilerin erken ölüm oranı %10,30-40 arası kişilerin erken ölüm oranı %34 ve 40 üzeri kişilerin erken ölüm oranı %98 olarak belirlenmiş. Ayrıca kanserlerden ölümlerin 1/5 ‘i obeziteye bağlı sebepler olarak gösterilmiş, VKİ değeri 30 ve üzeri olan kişilerde diyabet riski 60-80 kat artmış olarak bulunmuş. Ayrıca hipertansiyon,uyku apne hastalığı,dizve omurga hastalıkları,bazı kanser türleri yatkınlıklarında artış riski olduğu da gösterilmiştir. Buradan da anlıyoruz ki obezite tedavi edilmediğinde;

1-bazı hastalıkların yaşanma riski yükselir

2-erken ölüm riski yükselir

3-kişisel ve ülke ekonomisine normal kilodakilere göre 5 kat yüksek bir sağlık harcaması riski getirir 4-sosyal olarak sürekli kendisiyle ve çevresiyle mutsuz olan birey,yaşama ve üretime katkıda bulunmakta zorluklar çeker.

Ayrıca tüm dünyada sıklığı her geçen yıl artan bir hastalıktır. Amerika Birleşik Devletleri’nde görülme sıklığı %30 ların üzerindedir,ülkemizde ise %20 ‘lerin üzerine çıkmıştır. 2030 yılında her iki kişiden birinin obez olması beklenmektedir.

Tedavisi Nedir ?

Op. Dr. Özden Avcı;Obezite tedavisinin en önemli yolu obez olmamaktır.Bunun için ailede,okul öncesi ve ilk orta öğretim sürecindeki bilinçlendirme,obezite ile ilgili önleyici devlet ve global dünya sağlık politikaları gerekmektedir.

Bu yollarda başarılı olunamamışsa

1-Tıbbi beslenme kontrolü ve egzersiz

2-Yeme davranış bozukluğu tedavisi

3-İlaçla tedavi

4-Obezite cerrahisi seçenekleri önümüzde durmaktadır

Obez kişilerin %90 ve üzerinde bir oranda insülin direncine sahip oldukları saptanmıştır,bu nedenle yine istatistiklere göre 10 yıllık bir sürecin sonunda beslenme kontrolü ve egzersiz ile kişilerin yalnızca %1-2 ‘sinin sağlıklı kiloda olduğu gözlenmiş %98-99 oranında ise ya başaramadığı ya sorunlu kilosuna geri döndüğü ya da daha kilolu bir duruma geldiği gözlenmiştir.

Bu nedenledir ki obezite tedavisinde obezite cerrahisinin yeri çok önemlidir. ABD’de yılda 3000 000 ülkemizde ise yılda 15 000 obezite cerrahisi işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu sayılar her geçen sene artmaya da devam edecektir.

Her İsteyene Obezite Cerrahisi Uygulanabilir mi ?

Op. Dr. Özden Avcı;Elbette hayır. Günümüzde en çok tartışılan konulardan biridir bu. Bu operasyonu sadece fazla olan birkaç kilosunu vermek isteyenlere uygulamak tıbben etik değildir. Obezite cerrahisinin tüm dünyada kabul görür bir takım gereklilik şartları vardır

Nedir Bunlar?

1-VKİ değerinin 35-40 arası olması ve bunun yanında hipertansiyon,diyabet,uyku apne hastalığı v.b. hastalıkların olması

2-VKİ değerinin 40 üzerinde olması

3-18-65 yaş arası olması gibi.Yaş sınırı kişinin durumuna göre 65 üst sınırı kısmen esnetilebilir

Sadece Bu Değerler Yeterli midir?

Op. Dr. Özden Avcı;Bu değerler genel değerlendirmelerdir,bu değerlere sahip olan kişiler obezite cerrahi ile görüşmesini yapar ve sonrasında bir ekip çalışması başlar. Kişinin durumuna göre konsültasyonlar(pisikolog,beslenme uzmanı,kardiyoloji v.s.),standart olan(gastroskopi,tüm batın USG,hormonal tarama,rutin biyokimyasal tetkikleri v.s.) ve kişiye göre artabilecek olan tetkiklerden sonra nihai karar verilir.

Görüldüğü üzere bu cerrahi prosedür bir ekip işidir,doğru hasta doğru tanı doğru tedavi denklemi bir arada yürütülmesi gereken zorunlu adımlardır. Bu kriterlere uyulmadığında basında gördüğümüz toplumda negatif algıya sebep olan sonuçlar doğmaktadır Aslında bu operasyonlar gereklilikleri uygun kişilere uygulandığında yaşam kurtarıcıdır ve kişilere yepyeni bir yaşam sunmaktadır.Ben şahsım ve hastanem adına çok net olarak altını çizerek söyleyebilirim ki ;bu süreci mesleki ve vicdani olarak etik şartlar altında değerlendirip etik değerlerden ödün vermeden gerçekleştirmekteyiz.

Tüm Bu Süreçler Doğru Yönetildiğinde Hangi Yöntemlerle Cerrahi OperasyonUygulanmaktadır? 

Op. Dr. Özden Avcı;Tüm obezite cerrahi prosedürleri laparoksopik denilen kapalı yöntemlerle uygulanmaktadır,daha az ağrılı,daha erken ev-iş hayatına dönüş ve daha kozmetik iyi görünüm sağlarlar.

Obezite cerrahisini iki kategoride değerlendirebiliriz. 1-kısıtlayıcı prosedürler 2-emilim engelleyici proseürler

Kısıtlayıcı prosedür;şu an tüm dünyada TÜP MİDE ,mide küçültme diye bilinen sleeve gasterktomi yöntemi en sık  uygulanan cerrahi prosedürdür. kısıtlayıcı prosedür olarak uygulanır,midenin %80 kadarı alınır ve bu alınan parçada Gherelin denilen açlık hormonu salgılayan yer de çıkarılmış olur.

Emilim engelleyici prosedürler;mideden gelen besin ile pankreas&safra sıvılarını ince bağırsağın dah uzak bir kısmında karşılaşmalarını sağlayan prosedürlerdir. Ypılan çalışmalar ince bağırsağın ilk kısımlarının besinsel hormon aktivasyonun en yoğun olduğu yerler olduğunu göstermiştir,bu prosedürlerde bu kısmın by pass edilmesi amaçlanır. Gastrik By Pass , Mini Gastrik By Pass, Duodenal Switch bu yöntamlerden birkaçıdır.

Neden Tüp ve Mide Ameliyatları Sıkça Uygulanmaktadır?

Op. Dr. Özden Avcı;Bunun birden fazla sebebi vardır.

1-Tüp mide ameliyatı daha kısa,by pass ameliyatları daha uzun sürer

2- Tüp mide ameliyatının riskleri daha az,by pass ameliyatlarının daha fazladır

3-Tüp mide ameliyatından sonra sadece 6-12 ay kadar vitamin,mineral ve protein desteği gerekir.By pass ameliyatlarından sonra ömür boyu vitamin,mineral desteği gerekmektedir

4-Tüp mide ameliyatı sonrası geride kalan mideye normal kişilerdeki gibi gastroskopik yoldan değerlendirme yapılabilir,gastrik by pass ve mini gastrik by pass sonrası midenin değerlendirilmesi için ameliyathane koşulları gerekmektedir.

5-Başarısızlık durumunda tüp midenin dönüşüm cerrahisi daha kolay, by pass cerrahi yöntemlerin başarısızlığında cerrahi dönüşüm oldukça zordur.

Obezite Cerrahisinin Faydaları Nelerdir ?

Op. Dr. Özden Avcı;Öncelikle erken ölüm oranını azaltır.

Ayrıca hipertansiyon,diyabet,uyku apnesi,diz ve omurga hastalıkları,karaciğer yağlanması,migren,astım,depresyon,idrar tutamama gibi hastalıklarda %40-99 arasında iyileşmeler sağlar. Bazı kanser türlerinin de gelişimine engel olur.

Kişinin yaşam kalitesi %95 oranında artar ve  sosyal yaşamda özgüvenini kazanarak yer edinir.

Obezite Cerrahisinin Riskleri Nelerdir ?

Op. Dr. Özden Avcı;Elbette yaşamdaki her hareketli ve ivmeli eylemin olduğu gibi bu işlemlerin de riskleri vardır. %0,01-0,06 arasında yaşam kaybı riski mevcuttur. % 1 oranında da yaşam kaybına yol açmayan genel ameliyat riskleri mevcuttur. Tecrübeli ellerde,ekip çalışmasını gösteren merkezlerde ve etik değerlere uyan ekiplerde bu riskler dünya standartlarındaki oranlar gibidir. Morbid obez olan kişinin ameliyat olmaması halindeki yoldaki riskin operasyona ait bu dünya standartlarında risklerden daha fazla olduğunu bir lez daha belirtmekte fayda var.

Ameliyat Sonrası Süreç Nasıl Devam Ediyor ?

Op. Dr. Özden Avcı;Ameliyat sonrası ortalama 2-4 gece hastanede yatış gerçekleşir ve taburcu edilir.

Ameliyat sonrası 6. saatte yürümeye başlanır

Ameliyat sonrası 1. günde ağızdan tanesiz sıvı gıda alınımı başlar,2 hafta tanesiz sıvı sonraski 2 hafta püre kıvamlı beslenme ürünleri ve 1. aydan sonra katı gıdalara geçilebilir(beslenme uzmanı kontrolünde!!!)

Taburculuktan sonra ofis işi olarak bahsedilen işlere 1 hafta içinde başlanabilir,kondüsyon gerektiren ve zorlanılabilecek işlere 20 gün ile 1 ay sonrasında başlanabilir.

Ameliyat sonrası ilk 15 gün yürüyüş,2. haftadan sonra yüzme sporu uygulanabilir,karın kası çalıştıran sporlara 3 ay sonra başlanabilir.

Özelllikle kadınların merak ettiği nokta;operasyon sonrası 18.aydan sonra hamile kalınabilir.

Fazla kiloların %90-95 ‘i 1,5-2 yıl içinde verilecektir.Unutulmasın ki bu bir  100 metre koşusu değildir, bir maraton süreci  gibidir ve sabır gerektirir.  Bu süreç kişisel farklılıklar içerebilir.Operasyon sonrası en önemli durumlardan biri de düzenli takipte kalmak varsa sorunları erken öğrenmek müdahale etmek, sorun yoksa da motivasyon açısından çok önemlidir.

Kaynak: ozguristanbul